ΕΛΛ | ΕΝ

Κομματιασμένη μνήμη(11253)

Κομματιασμένη μνήμη

Ξυλόγλυπτη επίστεψη τέμπλου με Εσταυρωμένο και δράκοντες.
Αρχές 19ου αιώνα.
ΒΧΜ 11253

Αυτή η ξυλόγλυπτη σύνθεση επέστεφε κάποτε το τέμπλο κάποιου μικρασιατικού ορθόδοξου ναού. Το τέμπλο, στο οποίο ανήκε αρχικά η επίστεψη, πιθανότατα έμεινε στη Μικρά Ασία. Όταν η επίστεψη έφτασε από τη Μικρά Ασία στην Ελλάδα δυστυχώς δεν καταγράφηκε ο οικισμός, ούτε η περιοχή προέλευσης. Η κοινότητα στην οποία ανήκε η επίστεψη θα απέσπασε από τον συγκεκριμένο ναό ό,τι ήταν δυνατό να μεταφερθεί, δεδομένων των αντίξοων συνθηκών. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η μεταφορά ενός τέτοιου αντικειμένου δεν ήταν κάτι το σύνηθες.

Η επίστεψη φέρει επιχρύσωση και άλλα χρώματα, καθώς και ζωγραφική, η οποία απεικονίζει τον Εσταυρωμένο. Οι δράκοντες έφεραν στα στόματά τους «λυπηρά» (εικόνες που συνήθως παρίσταναν τη Θεοτόκο και τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο και στέκονταν εκατέρωθεν του Σταυρού), τα οποία τώρα λείπουν. Άγνωστο αν έμειναν και αυτά για κάποιον λόγο στη Μικρά Ασία ή αν (το πιθανότερο) αποχωρίστηκαν από την επίστεψη και χάθηκαν κατά τη διαδικασία της μεταφοράς και των επαναλαμβανόμενων μετακινήσεων του αντικειμένου, έως ότου φθάσει στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Ο Γεώργιος Σωτηρίου παρέλαβε την επίστεψη από το Ταμείο Ανταλλαξίμων Κοινοτικών και Κοινωφελών Περιουσιών στις 25 Οκτωβρίου 1937. Τη δεκαετία του 1950 εκτέθηκε στην αριστερή πτέρυγα της αυλής της «Βίλας Ιλίσια», σε νέα αίθουσα που διαμορφώθηκε τότε. Ο Σωτηρίου τοποθέτησε την επίστεψη σε ένα τέμπλο άλλο από το αρχικό, το οποίο διέθετε τότε η συλλογή του Μουσείου και από το οποίο η επίστεψη έλειπε. Έτσι τα δύο αντικείμενα μαζί, ακόμη κι αν δεν είχαν κατασκευαστεί το ένα για το άλλο, αλληλοϋποστηρίζονταν, και ο επισκέπτης λάμβανε την εντύπωση που έδινε το πλήρες ξυλόγλυπτο τέμπλο ενός νεώτερου ορθόδοξου ναού. Η επίστεψη παρέμεινε στην ίδια εκείνη αίθουσα έως τη δεκαετία του 1990, οπότε ο χώρος έπαψε να είναι εκθεσιακός. Τότε μεταφέρθηκε στην αποθήκη, και από εκεί, το 2010, στη νέα μόνιμη έκθεση, όπου τοποθετήθηκε ως επίστεψη ενός άλλου τέμπλου, του τρίτου κατά σειρά στην περιπετειώδη ιστορία της.